سرمایه‌گذاری عمان در هیدروژن

پیش از کنفرانس اقلیمی COP28 در دبی، نقش اقتصادهای تولیدکننده نفت و گاز در انتقال انرژی پاک به شدت مورد توجه قرار گرفته است. چالش پیش رو این است که آیا می‌شود با انتقال انرژی از نفت و گاز به منابع کم‌آلاینده کمکی به گرمایش زمین و پایین آوردن حرارت به میزان ۱.۵ درجه سانتی‌گراد انجام داد.

عمان نمونه بارز یکی از این کشورهاست که چشم‌انداز انتقال انرژی را در راستای تعهدات بین‌المللی خود برنامه‌ریزی می‌کند. صنایع نفت و گاز عمان حدود ۶۰ درصد از درآمد حاصل از صادرات را تشکیل می‌دهد. فعالیت‌های نفت و گاز – از جمله تولید برق و صنعت – مسئول عمده انتشار گازهای گلخانه‌ای در این کشور هستند. گاز طبیعی به تنهایی بیش از ۹۵ درصد از تولید برق را به خود اختصاص می‌دهد در حالی که آهن، فولاد، آلومینیوم، پتروشیمی و پالایشگاه نیز سهم قابل توجهی در انتشار گازهای گلخانه‌ای در عمان دارند.

اما این کشور خود را برای تغییر آماده کرده است، هدف دولت دستیابی به انتشار صفر درصد گاز گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ است.

کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در صنایع شاخص عمان جزء مهمی از دستورکار وسیع‌تر کربن‌زدایی این کشور است. ایجاد مسیری به سمت دستیابی به هدف صفر درصد کربن، فرصتی برای عمان برای ایجاد ارزش اقتصادی، بهبود رقابت صنعتی و جذب سرمایه‌گذاری برای کمک به تنوع و تقویت اقتصاد کشور است. دولت قبلاً متعهد شده که تولید انرژی پاک را افزایش دهد و در این مسیر، انرژی‌های تجدیدپذیر، هیدروژن سبز و کم‌کربن و مشتقات آن نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

علاوه بر سوخت‌های فسیلی، عمان دارای منابع طبیعی قابل توجهی مانند خورشید، باد و تا حدی انرژی زمین گرمایی و جزر و مدی است.

گسترش تولید برق تجدیدپذیر می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی را به همراه داشته باشد. که شامل فرصت‌هایی برای بی‌نیاز کردن صنایع داخلی به نفت و گاز است و فعالیت آنها را رقابتی‌تر می‌کند، زیرا بازارهای بین‌المللی فرصت‌های بیشتری برای تجارت محصولات صنعتی کم‌آلاینده دارند.

علاوه بر این، استقرار سریع انرژی‌های تجدیدپذیر عمان را قادر می‌سازد تا به تدریج از زنجیره‌های ارزش انرژی‌های خورشیدی و بادی و همچنین سایر فناوری‌های انرژی پاک مانند هیدروژن و سوخت‌های مصنوعی کم‌آلاینده بهره‌مند شود.

انرژی تجدیدپذیر اضافی، همچنین می‌تواند با برق‌رسانی، بخشی از میزان تولید برق توسط زنجیره‌های تامین نفت و گاز عمان را پشتیبانی کند و در نتیجه شدت انتشار گاز‌های گلخانه‌ای این صنایع را کاهش دهد.

عمان چند سالی است که اقداماتی را برای دستیابی به اهداف مد نظر در زمینه انرژی پاک را آغاز کرده است. این کشور یک نهاد مستقل را برای نظارت بر استراتژی ملی هیدروژن خود راه‌اندازی کرده است؛ گام مهمی که تعهد این کشور را به مد نظر قرار دادن میزان انتشار آلاینده‌ها نشان می‌دهد.

اقدامات عمان از جانب دیگر این اطمینان را به سرمایه‌گذاری و ذینفعان صنعت فراهم می‌کند تا آنها از حمایت دولت برای توسعه و فعالیت در این بخش بهره‌مند شوند. اگر این استراتژی‌ها و برنامه‌ها به طور کامل و به موقع اجرا شوند، تولید هیدروژن تجدیدپذیر در نهایت می‌تواند از اندازه صادرات فعلی گاز طبیعی مایع (LNG) عمان بیشتر شود.

اما مقیاس این کار قابل توجه است: عمان پیش‌بینی می‌کند که سرمایه‌گذاری‌ها تا سال ۲۰۵۰ باید به ۱۴۰ میلیارد دلار برسد تا به اهداف تعیین‌شده در استراتژی خود برای ساخت نیروگاه خورشیدی و بادی دست یابد. برای کمک به پیشرفت این امر، وزارت انرژی عمان با آژانس بین‌المللی انرژی، همکاری کرده است تا هم پتانسیل و هم چالش‌های افزایش تولید هیدروژن از برق تجدیدپذیر در این کشور را به طور دقیق مورد بررسی قرار دهد.

جایگاه عمان به عنوان صادرکننده سوخت‌های فسیلی به این معنی است که برخی از پایه‌های اقتصاد هیدروژن تجدیدپذیر در حال حاضر وجود دارد. زیرساخت‌های موجود مانند شبکه‌های حمل‌ونقل، بنادر صنعتی و ذخیره‌سازی گاز می‌توانند به‌طور مستقیم یا تغییر کاربری برای حمایت از یک شرکت هیدروژنی مورد استفاده قرار گیرند.

علاوه بر این، نیروی کار عمان دارای مهارت‌های مهمی در زمینه مهندسی شیمی، دما و سیالات، توزیع و جابجایی سوخت است. اینها به کشور مزیت قابل توجهی برای تحقق اهداف برای رسیدن به هیدروژن تجدیدپذیر را می‌دهد.

عمان در حال حاضر از این امتیاز که قدم اول را برداشته استفاده می‌کند. بر اساس آخرین ارزیابی جهانی آژانس بین‌المللی انرژی از پروژه‌های اعلام شده هیدروژن، این کشور در مسیر تبدیل شدن به ششمین صادرکننده بزرگ هیدروژن در جهان تا سال ۲۰۳۰ است. این کشور در کنار سایر اقتصادهای تولیدکننده خلیج فارس – مانند کویت، قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی در میان پیشتازانی است که می‌توانند به حمایت از انتقال منظم به اقتصاد انرژی کم آلاینده در جهان کمک کنند.

با پیشروی عمان در مسیر انتقال انرژی، این کشور در حال تبدیل شدن به یک بازیگر مهم در انرژی‌های تجدیدپذیر و الگویی برای سایر کشورها است.

عمان با بهره برداری از منابع طبیعی، روابط تجاری و شهرت دیرینه خود در حال تبدیل شدن به یک شریک قابل اعتماد در انرژی است.